Πολλές φορές διαβάζουμε σε βιβλία, σε άρθρα ή ακούμε σε διαλέξεις υπέροχες (χμμμμ...) προτάσεις και ιδέες για το πώς πρέπει να λειτουργούμε μέσα στην τάξη μας έτσι ώστε να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα από το 100% των μαθητών μας.
Μμμμ ναι... αυτό δεν υπάρχει! ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ!
Για αρχή, η τάξη μας δεν αποτελείται από 20-30 ρομποτάκια. Αποτελείται από ζωντανά μούτρα με δικό τους χαρακτήρα και πολύ δυνατές προσωπικότητες ως επί το πλείστον!
Για συνέχεια, εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε όλοι πανομοιότυποι! Ο καθένας μας έχει τη δική του χάρη , το δικό του ταμπεραμέντο, αν θέλετε!
Για ακόμη παραπέρα, όλοι εμείς που αποτελούμε την καρδιά και την ψυχή της τάξης (μαθητές και εκπαιδευτικοί) δεν είμαστε κάθε μέρα στο 100% μας. Υπάρχουν μέρες που με το ζόρι αγγίζουμε το 10% , ενώ άλλες που φτάνουμε (και ξεπερνάμε) το κατοστάρι!
Αρα , όσες θεωρίες κι αν διαβάσουμε, δεν εντυπωσιαζόμαστε. Πράγματα που στη θεωρία λειτουργούν θαυμάσια είναι με μαθηματική ακρίβεια σίγουρο πως θα αποτύχουν έστω και εν μέρει! Κι αυτό γιατί όσοι βγάζουν τις θεωρίες έχουν καθίσει ελάχιστες(ως και μηδενικές) ώρες στην τάξη να εφαρμόσουν αυτό που μας προτείνουν (ή/και επιβάλλουν).
Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως η θεωρία είναι άχρηστη! Απλά την βλέπουμε και την χρησιμοποιούμε ως τέτοια, θεωρία. Την εφαρμόζουμε όσο μπορούμε και κάνουμε έπειτα την αυτοαξιολόγησή μας. Λειτουργεί ή όχι στην τάξη μας? Στη φιλοσοφία μας? Μας ταιριάζει? Μας κάνει χαρούμενους? Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κρατήσουμε από αυτήν?
Και μετά από αυτό το λογύδριο, ας έρθουμε στο δια ταύτα! Η τάξη μας λοιπόν είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Όλοι δουλεύουν , αλλά φυσικό είναι να μη δουλεύουν όλοι το ίδιο (είπαμε δεν έχουμε ρομποτάκια!). Έτσι πολλές φορές φτιάχνουμε ομάδες εργασίας ανάλογα με το ρυθμό εργασίας ή το βαθμό δυσκολίας που δουλεύουν οι μαθητές μας.
Ουσιαστικά είναι αυτό που πάντα κάναμε και τώρα το ονομάζουμε εξατομικευμένη πολλές φορές. Δεν μπορούμε να δουλεύουμε μόνο έτσι , μπορούμε όμως , όταν οι συνθήκες το απαιτούν να αφιερώνουμε χρόνο για τους μαθητές μας που το έχουν περισσότερο ανάγκη.
Κι επειδή το δύσκολο σε αυτη την υπόθεση είναι "Τι κάνω με τα άλλα παιδιά την ώρα που θα ασχοληθώ με το ένα?", η λύση είναι το υλικό απασχόλησης. Ναι , θα χρειαστεί να δουλέψουμε λίγο περισσότερο στην προετοιμασία του υλικού (ειτε το φτιαχνουμε μονοι μας είτε το αναζητάμε στο διαδίκτυο) το αποτέλεσμα όμως θα μας δικαιώσει!
Ένα παράδειγμα:
Ας πούμε ότι δουλεύουμε τις προσθέσεις στη Δ΄τάξη.
Υπάρχουν κάποιοι που τις χειρίζονται άψογα και με ταχύτητα, άλλοι που κάνουν μερικά λάθη και κάποιοι ίσως που χρειάζεται να δουλέψουν με μικρότερους αριθμούς (πχ. 3ψήφιους ή και 2ψήφιους) για να κατακτήσουν το μηχανισμό καλύτερα. Τι μπορώ να κάνω?
- Αυτοί που δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα μπορούν να ασχοληθούν με 3-4 προσθέσεις αυξημένης δυσκολίας για εξάσκηση κι έπειτα να δημιουργήσουν ιστορίες (προβλήματα) για κάθε πρόσθεση. Αν υπάρχει χρόνος , μπορούν και να τα εικονογραφήσουν ή να τα περάσουν σε παρουσίαση στο Powerpoint για να τα λύσουν άλλοι συμμαθητές τους αργότερα.
- Αυτοί που κάνουν μερικά λαθάκια , θα εξασκηθούν περισσότερο με προσθέσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας (πχ. 2-3 με 4ψήφιους με ένα μόνο κρατούμενο, έπειτα 2-3 με 5ψήφιους με περισσότερα κρατούμενα κ.ο.κ.). Στη συνέχεια μπορούν και οι ίδιοι να εργαστούν με τον παραπάνω τρόπο ή να ηχογραφήσουν τις ιστορίες που θα φτιάξουν. Μπορούν επίσης να φτιάξουν κι ένα τραγουδάκι ή ποιηματάκι που να τους βοηθά να μην κάνουν σε επόμενη φάση το ίδιο λάθος π.χ. Προβλήματα τα λύνω, προσθέτω αριθμούς , λάθη δε θα κάνω , κρατούμενο ακούς?
- Αυτοί που θέλουν βοήθεια με το μηχανισμό. Με αυτούς θα δουλέψουμε λίγο περισσότερο χρησιμοποιώντας υλικό που να ταιριάζει στις δυνατότητές τους. Βασικό είναι να δώσουμε κάτι εύκολο αρχικά ώστε να "πάρουν τα πάνω τους". Δουλεύουμε τα βήματα με απλές προσθέσεις 2ψήφιων και 3ψήφιων. Έπειτα εισάγουμε ένα κρατούμενο, μετά και δεύτερο , μετά μεγαλώνουμε και τον αριθμό. Όλα αυτά σταδιακά ακολουθώντας το ρυθμό του κάθε παιδιού.
Σε όλη τη διάρκεια ο δικός μας ρόλος είναι να διαιρέσουμε έτσι το χρόνο μας ώστε να ασχοληθούμε με όλους από λίγο , αλλά να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή σε αυτούς που το χρειάζονται περισσότερο. Ετσι , δίνουμε αυξημένη αυτονομία στους προχωρημένους , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τους αγνοουμε, και εντατικότερη προσοχή στους μαθητές που αντιμετωπίζουν προκλήσεις.
Παρακάτω σας υπάρχει υλικό απασχόλησης για να δουλέψετε με τον παραπάνω τρόπο. Οπως θα δείτε , δε γράφω τάξη , αλλά μόνο τι επεξεργάζονται οι δραστηριότητες , καθώς θα χρησιμοποιηθεί ως υλικό απασχόλησης από συναδέλφους σε διάφορες τάξεις.
Στην Α' τάξη από κάποιους μαθητές που είναι προχωρημένοι, στη Β' τάξη από προχωρημένους και σε κανονικό ρυθμό (ανάλογα την περίοδο), στη Γ' τάξη ως επανάληψη / εξάσκηση , αλλά και ως υλικό ενδυνάμωσης σε κάποιες
αδυναμίες και στις υπόλοιπες τάξεις (Δ' , Ε' Στ') ως υλικό ενδυνάμωσης.
Έχω φτιάξει ήδη μια ετικέτα κι εκεί θα αναρτώ κατά καιρούς "Υλικό απασχόλησης". Σε αυτό θα μπορείτε να βρείτε το υλικό που θέλετε με βάση το αντικείμενο και τον τίτλο του. Θα προσπαθώ όσο μπορώ οι δραστηριότητες να είναι ευχάριστες και διαβαθμισμένης δυσκολίας.
